30 مهر 1404
تورم بریتانیا در سپتامبر به دلیل کاهش قیمت مواد غذایی به طور غیرمنتظرهای تثبیت شد و انتظارات برای کاهش نرخ بهره توسط بانک مرکزی انگلستان را افزایش داد. هند و ایالات متحده به یک توافق تجاری مهم نزدیک میشوند، در حالی که ژاپن بستهای اقتصادی جدید برای مقابله با تورم و تقویت صنایع استراتژیک معرفی کرد؛ فلزات گرانبها، طلا و نقره، شدیدترین کاهش خود در دوازده سال اخیر را تجربه کردند، اگرچه محرکهای بنیادی بلندمدت آنها همچنان قوی باقی ماندهاند.

تورم بریتانیا در سپتامبر به طور غیرمنتظرهای در 3.8% ثابت ماند، عمدتاً به دلیل اولین کاهش قیمت مواد غذایی در 16 ماه گذشته، که به جبران افزایش هزینههای سوخت خودرو کمک کرد. این رقم کمتر از پیشبینی 4% اقتصاددانان بود، در حالی که تورم خدمات اصلی، که شاخصی کلیدی برای بانک مرکزی انگلستان (BoE) است، در 4.7% حفظ شد.
اگرچه نرخ تورم 3.8% همچنان بالاتر از هدف BoE است، اما نگرانیها در مورد فشارهای مداوم قیمت، به ویژه برای مواد غذایی، پس از انتشار دادههای ضعیفتر اقتصاد و بازار کار کاهش یافته است. این دادههای تورمی غیرمنتظره، انتظارات بازار را برای کاهش نرخ بهره BoE به طور قابل توجهی افزایش داده است، به طوری که معاملهگران اکنون 70% احتمال برای کاهش 0.25 درصدی در دسامبر قائل هستند که از 30-40% قبلی بیشتر شده است.
وزیر خزانهداری از این دادهها ابراز رضایت کرد و قول داد اقدامات بودجهای جدیدی را در 26 نوامبر برای کنترل تورم و کاهش فشار از قیمتهای کنترلشده مانند انرژی و خدمات عمومی، که میتواند هزینههای عمومی را نیز کاهش دهد، اعلام کند. خانوارها، که تحت فشار افزایش هزینههای غذا و انرژی بودهاند، از تعدیل در افزایش قیمتها استقبال کردند و سپتامبر را اوج احتمالی تورم دانستند، که اکنون انتظار میرود به تدریج از سطح کنونی 3.8% کاهش یابد. بازارهای اوراق قرضه واکنش مثبتی نشان دادند، با کاهش تقریباً 10 واحد پایه (basis points) در بازده اوراق قرضه دو ساله بریتانیا به 3.725%، که پایینترین سطح از اوت 2024 بود، در حالی که پوند 0.14% در برابر دلار تضعیف شد. با این حال، دادههای جداگانه نشان میدهد که فشار تورمی در مراحل اولیه زنجیره تولید، به ویژه برای مواد غذایی، همچنان در حال افزایش است، به طوری که قیمتهای تولیدکننده نهایی در سپتامبر 3.4% نسبت به سال قبل افزایش یافته است.
بر اساس گزارشها، هند و ایالات متحده در آستانه نهایی کردن یک توافق تجاری هستند که میتواند تعرفههای آمریکا بر صادرات هند را از 50% به 15-16% کاهش دهد. این توافق ممکن است شامل کاهش تدریجی واردات نفت روسیه توسط هند و اجازه افزایش صادرات سورگوم و کنجاله سویا غیرتراریخته (non-GMO soybean meal) از آمریکا باشد. انتظار میرود این توافق در نشست سران ASEAN در مالزی (26-28 اکتبر) اعلام شود، جایی که ملاقاتی بین نخستوزیر مودی و رئیسجمهور ترامپ پیشبینی میشود.
رئیسجمهور ترامپ یک تماس تلفنی با نخستوزیر مودی را تأیید کرد که طی آن مودی از کاهش خرید نفت روسیه اطمینان داد؛ اقدامی که میتواند واجد شرایط بودن هند برای برخی مزایای تعرفهای را افزایش دهد. از زمان حمله به اوکراین، هند به یکی از واردکنندگان اصلی نفت ارزانقیمت روسیه تبدیل شده است، که حدود یک سوم کل واردات نفت این کشور را تشکیل میدهد، با وجود فشار واشنگتن برای کاهش حمایت مالی از تلاشهای جنگی روسیه.
نخستوزیر ژاپن، تاکاییشی، بسته اقتصادی جدیدی را برای کاهش فشارهای تورمی بر خانوارها و کسبوکارها، با اولویت دادن به افزایش هزینههای زندگی، دستور داده است. این بسته، ضمن پرهیز از دخالت در سیاست پولی، شامل تدابیر مالی مانند یارانههای زمستانی برای برق و گاز، کمکهای معقول برای تعدیل افزایش قیمتها، و مشوقهایی برای شرکتهای کوچک جهت افزایش دستمزدها و سرمایهگذاریها میشود. این استراتژی بر مداخلات هدفمند و محدود، به جای طرحهای گسترده، تمرکز دارد.
این بسته اقتصادی همچنین با سرمایهگذاری در صنایع استراتژیک مانند هوش مصنوعی (AI)، نیمههادیها (semiconductors) و زیرساختهای حیاتی زنجیره تأمین، به دنبال تقویت امنیت اقتصادی و دفاعی ژاپن است. این بسته شامل تدابیری برای مقابله با تعرفههای احتمالی آمریکا، مانند اجرای طرح سرمایهگذاری مشترک قبلاً اعلامشده با واشنگتن، که شامل 150 میلیارد دلار سرمایهگذاری ژاپن در بخشهای کلیدی اقتصادی آمریکا در ازای کاهش تعرفهها است، میشود. بحثهای بیشتر در این باره در دیدار آتی نخستوزیر تاکاییشی با رئیسجمهور ترامپ انتظار میرود.
طلا و نقره شدیدترین کاهش یکروزه خود را در دوازده سال اخیر تجربه کردند، زیرا سرمایهگذاران به دلیل نگرانی از اینکه افزایش تاریخی اخیر قیمتها منجر به بیشارزشگذاری (overvaluation) شده بود، به سودگیری (profit-taking) پرداختند. قیمت نقدی طلا 6.13% سقوط کرد که بزرگترین افت آن در 12 سال اخیر بود، در حالی که قیمت نقدی نقره 8.17% کاهش یافت. کاهش روزانه بیش از 5% برای این فلزات گرانبها از نظر آماری نادر است و شاید یک بار در چندین هزار روز معاملاتی رخ دهد، بدین ترتیب روند صعودی هفته گذشته که آنها را به بالاترین سطح تاریخی رسانده بود، متوقف شد.
افزایش قبلی قیمت طلا عمدتاً به انتظارات از کاهش نرخ بهره فدرال رزرو (Federal Reserve) و کاهش ارزش پول نسبت داده میشد، که برخی سرمایهگذاران را به سمت داراییهای امن مانند طلا و نقره از اوراق قرضه دولتی و ارزهای رسمی سوق داد. خریدهای بانکهای مرکزی، به ویژه از سوی هند به عنوان دومین خریدار بزرگ طلای جهان، به طور قابل توجهی بر قیمت طلا و نقدینگی بازار تأثیر میگذارد. برای نقره، کاربردهای صنعتی سنتی آن به اندازه عملکرد آن به عنوان ذخیره ارزش حیاتی است.
رالی اخیر در قیمت نقره نیز تحت تأثیر فشار تاریخی در بازار لندن بود، جایی که قیمتهای نقدی از رکوردهای سال 1980 فراتر رفت—دورهای که برادران هانت تلاش کردند بازار را قبضه کنند—و این امر منجر به پیشی گرفتن قیمتهای نقدی لندن از قراردادهای آتی نیویورک و لزوم حمل فلز از آمریکا به لندن شد. جریانهای ورودی اخیر طلا همچنین به نگرانیها در مورد کیفیت اعتباری اقتصاد آمریکا مرتبط بود و تقریباً 8 میلیارد دلار را در یک هفته به صندوقهای ETF طلای فیزیکی (physical gold ETFs) هدایت کرد، که بزرگترین جریان ورودی از سال 2018 بود و به طور طبیعی منجر به سودگیری میشود.
حجم معاملات اختیار معامله (option trading) در بزرگترین ETF طلا به بالاترین حد خود رسید که نشاندهنده افزایش نوسانات بازار و فعالیتهای سفتهبازانه است. با این حال، تعطیلی دولت آمریکا، معاملهگران کالا را از دسترسی به گزارشهای هفتگی حیاتی CFTC در مورد موقعیتهای صندوقهای پوشش ریسک (hedge fund) و مدیران پول در قراردادهای آتی طلا و نقره محروم کرده است. این کمبود داده و نظارت، امکان ایجاد موقعیتهای غیرمعمول بزرگ توسط سفتهبازان در جهات خاص را افزایش میدهد که به طور بالقوه میتواند حرکات بازار را تشدید کند.
علیرغم اصلاح اخیر، محرکهای بنیادی بلندمدت طلا، مانند خریدهای مداوم توسط بانکهای مرکزی، قوی باقی ماندهاند. تحلیلگران عمدتاً چشماندازی صعودی (bullish outlook) را حفظ کرده و انتظار قیمتهای بالاتر طلا را در ماههای آینده دارند، با اذعان به اینکه اصلاحات دورهای سالم و اجتنابناپذیر، بخشی طبیعی از هر روند صعودی بازار است.
علیرغم اصلاح قابل توجه در قیمت طلا و نقره، محرکهای بنیادی بلندمدت آنها قوی باقی ماندهاند و تحلیلگران انتظار افزایش قیمتها در آینده را دارند، زیرا اصلاحات بازار عادی و اجتنابناپذیر هستند.
| Key_Development | Significance |
|---|---|
| تورم سپتامبر بریتانیا | ثبات غیرمنتظره در 3.8% به دلیل کاهش قیمت مواد غذایی، افزایش انتظارات برای کاهش نرخ بهره بانک مرکزی انگلستان به 70% برای یک کاهش 0.25 درصدی در دسامبر. |
| توافق تجاری هند و ایالات متحده | نزدیک شدن به نهایی شدن برای کاهش تعرفههای آمریکا بر صادرات هند (از 50% به 15-16%)؛ هند متعهد به کاهش تدریجی واردات نفت روسیه میشود. |
| بسته اقتصادی جدید ژاپن | نخستوزیر تاکاییشی دستور اقداماتی را برای کاهش فشار تورمی بر خانوارها و کسبوکارها، شامل سرمایهگذاریهای استراتژیک در هوش مصنوعی و نیمههادیها، صادر میکند. |
| اصلاح بازار طلا و نقره | شدیدترین کاهش در دوازده سال اخیر (طلا -6.13%، نقره -8.17%) ناشی از سودگیری و نگرانیها درباره بیشارزشگذاری پس از رسیدن به اوج قیمتهای تاریخی. |
| چشمانداز بلندمدت طلا | علیرغم اصلاح، محرکهای بنیادی مانند خریدهای بانک مرکزی قوی باقی ماندهاند و تحلیلگران انتظار روندهای قیمتی صعودی مداوم با اصلاحات دورهای عادی را دارند. |
