07 مهر 1404
قسمت ۱۳۸ تکتاک به بررسی انتقادی چندین طرح دولت ایران میپردازد، از جمله طرح تعطیلات تابستانی با یارانه سفر، معرفی ریال دیجیتال و تلاشها برای اجباری کردن استفاده از پیامرسانهای داخلی برای خدمات دولتی. این برنامه همچنین این سیاستهای داخلی را با پیشرفتهای فناوری جهانی مانند سرویس مستقیم به موبایل استارلینک و ابزارهای وب مبتنی بر هوش مصنوعی گوگل مقایسه میکند و به نارضایتی گسترده از محدودیتهای اینترنتی و وضعیت اقتصادی در ایران اشاره دارد.
دولت طرحی را برای یک هفته تعطیلی در تابستان با ارائه ۱۰۰ هزار تومان یارانه برای تشویق به سفر پیشنهاد کرد. این طرح به دلیل مشکلات اقتصادی شدید، ناکارآمد مورد انتقاد قرار گرفته است، زیرا مردم بودجه کافی برای استفاده از یارانهها را ندارند و منجر به تعطیلی گسترده کسبوکارها میشود.
ریال دیجیتال وارد فاز اجرایی خود شده و امکان تراکنشهای دیجیتال تا ۱۵ میلیون تومان را فراهم میکند. این ارز به عنوان پولی واقعی و بدون مشکلات چاپ یا حملونقل توصیف میشود که امکان تولید نامحدود را دارد؛ با این حال، منتقدان استدلال میکنند که چاپ بیشتر پول بدون پشتوانه باعث تورم خواهد شد و ریال دیجیتال فاقد مبنایی برای حفظ ارزش است.
مذاکرات برای صادرات پیامرسانهای بومی ایرانی به کشورهای همسایه در جریان است که به عنوان سرویس 'برند سفید' با استفاده از API تلگرام معرفی میشود. این طرح مورد انتقاد قرار گرفته است که صرفاً بازبستهبندی فناوری خارجی موجود (مانند API تلگرام) و فروش آن به عنوان پلتفرم داخلی است و نگرانیهایی در مورد امنیت و حریم خصوصی، مشابه نحوه عملکرد API چت جیپیتی، ایجاد میکند.
جلسات دولتی بر تبدیل پیامرسانهای داخلی (مانند آیگپ، سروش پلاس) به پلتفرمهای اختصاصی برای تمامی خدمات دولتی متمرکز است. این سیاست با هدف اجبار شهروندان به استفاده از برنامههای داخلی برای خدمات عمومی ضروری و جلوگیری از دسترسی از طریق پلتفرمهای خارجی صورت میگیرد.
پروژه قاصدک ارتباطاتی بین پیامرسانهای مختلف ایجاد میکند و به شرکت قاصدک این امکان را میدهد که پیامهای دولتی را در تمام پلتفرمها ارسال کند. مفهوم 'سوپر اپلیکیشن' برای ادغام تمامی خدمات، از جمله تراکنشهای ریال دیجیتال، بیمه خودرو، و ثبتنام شناسنامه، در یک برنامه واحد پیشنهاد شده است که نگرانیهای جدی در مورد خطرات هک متمرکز را ایجاد میکند.
دستور توقف فعالیتهای آپارات اسپرت، پلتفرمی با بیش از دو میلیون بیننده ماهانه و دارای مجوز معتبر، صادر شد. این تعطیلی به عنوان غیرضروری و احتمالاً ناشی از حوادثی مانند نمایش زنان در طول مسابقات فوتبال مورد انتقاد قرار گرفته و مسائل گستردهتری در مورد سانسور و محدودیت محتوا را منعکس میکند.
شرکت CMF ساعت هوشمند Watch S Pro را معرفی کرد، ساعتی که در سه رنگ با طراحیهای متمایز و قیمتی زیر ۱۰۰ دلار عرضه میشود. این ساعت دارای عمر باتری ۱۳ روزه، ۱۲۰ واچ فیس، ۱۳۱ حالت ورزشی، تشخیص هوشمند فعالیت و ویژگیهای پیشرفته نظارت بر سلامت است و از اندروید ۶ به بالا و iOS ۱۳ به بالا پشتیبانی میکند.
قوانین جدید در ایران مجازاتهای استفاده بدون مجوز از دستگاههای اینترنت ماهوارهای مانند استارلینک را روشن میکند. استفاده، نگهداری، خرید، فروش، واردات یا ارائه این دستگاهها بدون مجوز ممنوع است و برای افراد ۶ ماه تا ۳ سال حبس و برای واردات بیش از ۱۰ دستگاه ۵ تا ۱۰ سال حبس دارد که این اقدامات را به عنوان اخلال در امنیت ملی دستهبندی میکند. اخذ مجوز در حال حاضر عملاً غیرممکن است.
وزیر ارتباطات اذعان داشت که مدلهای قبلی دولت الکترونیک نتوانستهاند به اهداف مورد نظر دست یابند، که این امر نیاز به تغییر به سمت مدل 'دولت هوشمند' را ضروری میکند. این رویکرد جدید شامل مشارکت اپراتورهای بخش خصوصی در تولید محتوا و تقسیم کار روشن برای تحقق حاکمیت هوشمند است.
وزیر اقتصاد از حرکت به سمت 'مالیات هوشمند' خبر داد که هدف آن نظاممند کردن تعیین مالیات و معافیت خودکار افراد با سطوح فعالیت کمتر است. این طرح با تردید مواجه شده است، که با نمونههایی از پزشکان که پول نقد درخواست میکنند و طلافروشان که از چندین حساب بانکی برای فرار از مالیات تحت سیستم فعلی استفاده میکنند، برجسته میشود.
تیموبایل و استارلینک سرویس مستقیم به موبایل را راهاندازی کردند که به کاربران امکان میدهد اینترنت را مستقیماً از ماهوارههای استارلینک بدون نیاز به تجهیزات خاص با هزینه ۱۵ دلار در ماه دریافت کنند. این سرویس امکان ارسال پیام در مناطق دورافتاده را فراهم میکند اما از پخش زنده پشتیبانی نمیکند، که رفاه و آزادی ارتباطات را افزایش میدهد.
ماهواره مخابراتی زهره ۲ توسط ایران از روسیه به فضا پرتاب شد؛ با این حال، پرواز آن با تاخیر مواجه شد و سپس به دریا سقوط کرد که نشاندهنده چالشها در قابلیتهای پرتاب ماهوارهای ایران است.
بحثها درباره دسترسی 'اینترنت طبقاتی' برای دستههای مختلف کاربران (مانند کسبوکارها، دانشجویان، پزشکان) در جریان است و برخی مقامات آن را به عنوان راهحلی برای کاهش تاثیر فیلترینگ بر کسبوکارها پیشنهاد میکنند. با این حال، منتقدان استدلال میکنند که چنین طرحهایی بیفایده هستند و صرفاً وضعیت فعلی اینترنت به شدت فیلتر شده را تثبیت میکنند.
ایلان ماسک بازگشت پلتفرم واین را در قالب سرویسی مبتنی بر هوش مصنوعی اعلام کرد، هرچند ماهیت دقیق این ادغام هوش مصنوعی برای ویدئوهای ۶ ثانیهای هنوز نامشخص است.
iOS 16 منتشر شد و ویژگیهای جدیدی با باگهای کمتر ارائه میدهد، اگرچه بسیاری از قابلیتهای جذاب در ایران غیرفعال یا ناکارآمد هستند. مدلهای آیفون ۱۶ در ایران بیشتر از نوع 'CH' هستند و اطلاعاتی در مورد ویژگیهای هوش مصنوعی برای این مدلها وجود ندارد.
گوگل در حال معرفی 'راهنمای وب' است، یک ویژگی مبتنی بر هوش مصنوعی در آزمایشگاههای جستجو که پیوندها را دستهبندی میکند. این ابزار از هوش مصنوعی برای تقسیم جستجوها، انجام چندین پرسوجو به طور همزمان، و ارائه نتایج خلاصهشده به همراه پیوندهای دستهبندی شده استفاده میکند.
گزارش شده است که مایکروسافت هویتهای بصری را کپی میکند و نام و لوگوی خود را دائماً تغییر میدهد، با هویت بصری جدیدی به نام 'عمو' که دارای عبارات چهره متحرک و مبتنی بر جستجو است.
گوگل 'اوپا' را رونمایی کرد، ابزاری که به کاربران امکان میدهد بدون دانش برنامهنویسی، با استفاده از یک گردش کار بصری و قابل ویرایش، برنامههای کاربردی ایجاد کنند. پیشبینی میشود این امر منجر به این شود که شرکتها APIهای موجود (مانند قالب دیجیکالا از وردپرس) را بازبستهبندی کرده و آنها را به عنوان برنامههای سفارشی با قیمتهای گزاف به فروش برسانند.
اپلیکیشن هوش مصنوعی کلود برای ویندوز و مک در دسترس است، با ویژگیهای پیشرفتهتر در مک از جمله کنترل سیستم، خواندن یادداشتها و ادغام با سایر برنامهها از طریق افزونهها. این ابزار برای ایجاد رابط کاربری توصیه میشود و میتواند به استارتاپها در دستیابی به توسعه سریعتر کمک کند.
نظرات کاربران به موضوعاتی مانند ایمنی برنامه ویتوری (در صورت عدم اشتراکگذاری تنظیمات، ایمن تلقی میشود)، مشکلات دکمههای انتقال بانکی، بحثها در مورد محاسبات حقوق در آمریکا (۱۶۰۰-۱۷۰۰ دلار در ماه برای یک کارگر)، توصیههای لپتاپ (آیپد برای کلاسهای آنلاین و ترید پیشنهاد شد) و رویه اپراتورهای سیمکارت در فروش گوشیهای قفل شده با اپراتور در کشورهای دیگر پرداخت.
نگرانیهایی مطرح شد مبنی بر اینکه بسیاری از خودروهای تولید شده در مکزیک برای بازار آمریکا، از جمله تویوتاها، با مواد مخدر پر شده و به آمریکا صادر میشوند. این مشکل به وجود کارتلهای بزرگ و لجستیک ارزانتر در مقایسه با سایر مراکز تولید نسبت داده میشود.
با توجه به شدت بسیار بالای فیلترینگ اینترنت، طرحهای اینترنت طبقاتی نمیتوانند موفق باشند و تنها به تثبیت وضعیت موجود کمک میکنند.
| سیاست/فناوری | ادعای دولت/هدف | نقد/واقعیت |
|---|---|---|
| طرح تعطیلات تابستانی دولت | تشویق به سفر با یارانهها و ارائه تعطیلات. | به دلیل مشکلات اقتصادی ناکارآمد؛ یارانهها بسیار کم هستند و منجر به رکود کسبوکارها به جای سفر میشوند. |
| ریال دیجیتال | تسهیل تراکنشهای دیجیتال و غلبه بر مشکلات پول فیزیکی؛ امکان تولید نامحدود. | چاپ پول بدون پشتوانه باعث تورم خواهد شد؛ فاقد ارزش ذاتی و حمایت لازم برای اعتبار آن است. |
| صادرات پیامرسانهای بومی | ارائه پیامرسانهای ایرانی به عنوان سرویس 'برند سفید' به کشورهای همسایه. | اساساً بازبستهبندی APIهای خارجی موجود (مانند تلگرام) به عنوان بومی، و ایجاد نگرانیهای حریم خصوصی و امنیتی برای کاربران. |
| اجبار به استفاده از پیامرسان داخلی برای خدمات دولتی | سادهسازی خدمات دولتی و افزایش استفاده از پلتفرمهای محلی. | شهروندان را مجبور به استفاده از برنامههای داخلی میکند، دسترسی به خدمات را از طریق پلتفرمهای خارجی محدود میسازد، و فاقد سابقه بینالمللی برای خدمات ضروری دولتی است. |
| مقررات استفاده از استارلینک در ایران | حفظ امنیت ملی و کنترل دسترسی به اینترنت. | استفاده بدون مجوز را با مجازاتهای شدید (تا ۱۵ سال حبس برای مقیاس تجاری) ممنوع میکند، اما اخذ مجوز قانونی در حال حاضر غیرممکن است و استفاده مشروع را جرمانگاری میکند. |
| اینترنت طبقاتی | کاهش تاثیر فیلترینگ بر کسبوکارها و پاسخگویی به نیازهای مختلف کاربران. | چنین طرحهایی با توجه به شدت بالای فیلترینگ موجود، بیفایده و محکوم به شکست هستند و تنها وضعیت محدودکننده فعلی را تثبیت میکنند. |
| طرح مالیات هوشمند | گذار از روشهای سنتی مالیاتی به رویکردی سیستمی و هوشمند؛ معافیت افراد با فعالیت پایین. | روشهای فرار مالیاتی موجود (تراکنشهای نقدی، حسابهای متعدد) برای حرفهایها مانند پزشکان و طلافروشان، یک سیستم 'هوشمند' را چالشبرانگیز و عمدتاً نظری میسازد. |
