وضعیت فاجعه‌بار امنیت زیرساخت ملی و پیامدهای آن

زیرساخت‌های حیاتی کشور از کمبود فاجعه‌بار امنیت رنج می‌برند که ناشی از خروج متخصصان، تحریم‌های سخت‌افزاری و سوءمدیریت سیستمی است. این ناامنی گسترده منجر به حملات مکرر به خدمات حیاتی، از بین رفتن اعتماد عمومی و کندی فعالیت اقتصادی می‌شود.

خلاصه نکات کلیدی

• بحران امنیت زیرساخت

  کشور با وضعیت فاجعه‌بار امنیت زیرساخت مواجه است، معضلی پایدار که با حملات مکرر در بخش‌های مختلف، چه در زمان درگیری و چه در زمان صلح، برجسته شده است.

• عدم توسعه فایروال و محصولات امنیتی

  ناتوانی اساسی در توسعه ابزارهای امنیتی ضروری مانند فایروال وجود دارد که ناشی از کمبود شدید متخصصان مهندسی نرم‌افزار عمیق و ناتوانی در تهیه سخت‌افزارهای لازم به دلیل تحریم‌های سیاسی است.

• کیفیت محصولات امنیتی بومی

  بسیاری از به اصطلاح محصولات امنیتی بومی صرفاً اجزای متن‌باز بازبسته‌بندی شده با تغییرات سطحی در رابط کاربری وب هستند که اغلب روی سخت‌افزارهای چینی ارزان و بدون نام تجاری اجرا می‌شوند و نشان‌دهنده عدم نوآوری واقعی و توسعه با کیفیت است.

• امنیت اینترنت و سیاست‌های فیلترینگ

  شرکت‌های زیرساخت اینترنت برای تأمین امنیت کافی با مشکل مواجه هستند و اغلب به فیلترینگ تهاجمی به عنوان سیاست اصلی امنیتی خود روی می‌آورند. این امر کاربران را به استفاده از VPNها سوق می‌دهد که اقدامات امنیتی موجود را دور می‌زنند و ایمنی کلی شبکه را بیش از پیش به خطر می‌اندازند.

• ناکارآمدی پیشگیری از DDoS

  حتی مکانیسم‌های اولیه جلوگیری از حملات DDoS، مانند شبکه‌های تحویل محتوا (CDN)، یا وجود ندارند یا ناکارآمد هستند که منجر به قطعی‌های مکرر اینترنت و اختلال در مراکز داده به عنوان یک پاسخ اولیه به حملات می‌شود.

• تأثیر اقتصادی قطعی‌های اینترنت

  قطعی‌های مکرر اینترنت و اختلالات خدمات، کسب‌وکارها را، از شرکت‌های بزرگ تا فروشندگان آنلاین کوچک، ویران می‌کند و فعالیت آنها را دشوار ساخته و سرمایه‌گذاری در اقتصاد دیجیتال را دلسرد می‌کند.

• خطرات استفاده از VPN و پروکسی

  در حالی که VPNها برای شبکه‌سازی امن طراحی شده‌اند، فیلترینگ گسترده کاربران را مجبور می‌کند به پروکسی‌های کمتر امن روی آورند که فعالیت‌های آنلاین آنها را در معرض بازرسی قرار می‌دهد. بسیاری از اپلیکیشن‌های VPN ناشناس که از فروشگاه‌های اپلیکیشن دانلود می‌شوند مشکوک هستند، اغلب مجوزهای بیش از حد درخواست می‌کنند و به طور بالقوه داده‌های کاربران را به نهادهایی مانند شرکت‌های چینی منتقل می‌کنند.

• سیاست‌گذاری و پاسخگویی دولتی

  سیاست‌گذاران و دولت به دلیل اتخاذ تصمیمات نادرست که پیامدهای منفی آنها بسیار دیرتر آشکار می‌شود، مورد انتقاد قرار می‌گیرند. کمبود قابل توجهی در پاسخگویی برای شکست‌های امنیتی وجود دارد و افراد مسئول اغلب صرفاً جابجا می‌شوند تا اینکه مورد بازخواست قرار گیرند.

• حملات سایبری اخیر و پر سر و صدا

  مؤسسات حیاتی متعددی اخیراً مورد حمله هکری قرار گرفته‌اند، از جمله بانک سپه، بانک پاسارگاد، صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس، سازمان صدا و سیمای ملی (IBC) و سامانه سوخت ملی، که اغلب با تکذیب عمومی علیرغم شواهد نقض داده‌ها همراه بوده است.

• اقتصاد امنیت سایبری و تدارکات

  اقتصاد امنیت سایبری ناکارآمد است و ارزش‌گذاری شدیداً پایینی بر کار با کیفیت صورت می‌گیرد. بانک‌ها و سازمان‌های دولتی پایین‌ترین پیشنهادها را برای خدمات و تجهیزات امنیتی در اولویت قرار می‌دهند که منجر به اقدامات امنیتی زیر استاندارد و آسیب‌پذیری‌ها می‌شود.

• از دست رفتن اعتماد عمومی به خدمات دیجیتال

  شهروندان به تقریباً تمام خدمات دیجیتال، از جمله بانکداری، ایمیل، شبکه‌های برق و سیستم‌های سوخت، اعتماد خود را از دست داده‌اند و این امر برخی را وادار کرده به روش‌های سنتی و غیر دیجیتال مدیریت دارایی‌ها و زندگی روزمره بازگردند، اگرچه حتی بانکداری سنتی نیز تحت تأثیر مسائل سیستمی قرار گرفته است.

• چالش‌های نرم‌افزارهای الزامی دولتی

  سازمان‌های دولتی اغلب مجبور به استفاده از نرم‌افزارهایی با مجوز AFTA (یک گواهینامه محلی) هستند، با وجود اینکه این محصولات غالباً حاوی آسیب‌پذیری‌های حیاتی هستند. تست‌های امنیتی مستقل اغلب ده‌ها نقص جدی را آشکار می‌کنند که متعاقباً توسط مقامات نادیده گرفته یا کم‌اهمیت جلوه داده می‌شوند.

• نقاط ضعف سیستمی در خدمات دولتی

  سیستم‌های دولتی به شدت غیرقابل اعتماد و اغلب "خراب" هستند، که خدمات عمومی را مختل می‌کند و کیفیت و مدیریت ضعیف راه‌حل‌های فنی بومی را نشان می‌دهد.

• پاسخ‌های ابتدایی به تهدیدات سایبری

  تصمیم‌گیرندگان اغلب به راه‌حل‌های ابتدایی مانند قطع کامل دسترسی به اینترنت در طول حملات سایبری روی می‌آورند، با این باور که داده‌ها را محافظت خواهد کرد؛ استراتژی‌ای که در برابر تهدیدات پیچیده مانند استاکس‌نت، که با موفقیت سیستم‌های بسته را هدف قرار داد، ناکارآمد است.

• کمبود سواد دیجیتال و امنیت کاربر

  کمبود قابل توجهی در آموزش سواد دیجیتال وجود دارد که کاربران را به استفاده از رویه‌های امنیتی ضعیف مانند استفاده مجدد از رمز عبور سوق می‌دهد. سیاست‌های دولتی اغلب امنیت مبتنی بر کاربر را با مسدود کردن دسترسی به خدمات خارجی امن مانند سیگنال، بیشتر مختل می‌کنند.

• فیلترینگ پیشرفته و محدودیت‌های اینترنتی

  مقامات از بازرسی عمیق بسته (DPI) پیچیده برای تمایز و مسدود کردن ترافیک VPN استفاده می‌کنند که حفظ اتصالات اینترنتی امن و خصوصی را برای کاربران دشوارتر می‌کند. استفاده از خدماتی مانند استارلینک، یک راه‌حل بالقوه برای اینترنت پایدار، به عنوان "جاسوسی" جرم‌انگاری می‌شود.

• چشم‌انداز آینده و توصیه‌ها

  پیش‌بینی می‌شود وضعیت امنیتی کنونی بدتر شود و زیرساخت‌ها آسیب‌پذیرتر گردند. راه‌حل اصلی این است که دولت امنیت سایبری را به طور جدی در اولویت قرار دهد، ارزش تخصص را درک کند، در راه‌حل‌های با کیفیت سرمایه‌گذاری کند و مسئولیت شکست‌ها را بپذیرد، به جای تکیه بر اقدامات محدودکننده و ناکارآمد.

زیر جزئیات